Oudchristelijke bouwkunst in het Oostromeinse Rijk

De oudchristelijke bouwkunst in het Oostromeinse Rijk bereikte haar hoogtepunt in de bouw van de Hagia Sophia of Aya Sophia (Heilige Wijsheid), omstreeks 535 door Keizer Justinianus gebouwd te Constantinopel (Stad van Constantijn), tegenwoordig Istanboel.

Romeinse gewelfbouw

De Romeinse gewelfbouw voerde hier tot koepelbouw met pendentiefs, waarbij invloed van oosterse bouwwijzen zichtbaar is. De bouwmeester van de Hagia Sophia was Isidorus van Milete.

De plattegrond verenigt centraalbouw en axiale bouw tot een schitterend geheel. In de 15e eeuw maakten de Turken van deze oudchristelijke kerk een Mohammedaanse moskee. Daartoe werd de binnen versiering gewijzigd en bouwde men vier minarets bij. Vier zware bogen, die door contreforten worden gesteund, dragen de gemetselde koepel. De druk wordt door de pendentiefs op de gemetselde boog overgebracht.

Tot tweemaal toe mislukte dit stoutmoedige staal van constructief experiment; de derde poging bracht blijvend succes. Nadien is deze werkwijze vele malen toegepast.

Toen in 829 Venetiaanse zeelieden de relikwieën van de evangelist Marcus naar Venetië hadden gebracht, werd Marcus de schutspatroon van deze stad, sindsdien republiek San Marco. Hoewel Venetië in het gebeid van het voormalige Westromeinse Rijk, is de San Marco in overtuigend Byzantijnse trant gebouwd. De kerk is nagenoeg geheel ingebouwd, inzonderheid aan voor- en linkerzijde met een galerij, die uit de vijftiende eeuw dateert. Inwendig is zij versierd met een overdaad aan goudmozaïek, waardoor haar interieur een van de belangrijkste bezienswaardigheid werd in Venetië.

Op de dubbelzuilen werd één gekoppeld kapiteel aangebracht.

Geraadpleegde bron: Blad 126 t/m 132 - Geschiedenis der Bouwkunst 1963, H. Sutterland 

Zie ook

• Byzantijnse architectuur - nl.wikipedia.org
• Category: Byzantine architecture - uit Wikimedia Commons

Geraadpleegde bron: Blad 126 t/m 132 - Geschiedenis der Bouwkunst 1963, H. Sutterland