Baksteengotiek

Baksteengotiek is een stijl binnen de gotische architectuur die zich met name kenmerkt door:

  • in vele, maar niet alle gebouwen in alle regio's het ontbreken van architectonische beeldhouwkunst, die in andere gotische stijlen uitbundig aanwezig is.
  • veelvuldig toepassing van creatieve indelingen van muren, steenverbanden, opgebouwde ornamenten en afwisseling van steenkleuren en pleisterwerk.

De stijl komt veel voor in het noorden van Europa en met name in Noord-Duitsland, de Benelux-landen en de landen aan de Oostzee, waar geen natuurlijke steensoorten voorhanden zijn. De gebouwen zijn opgetrokken uit baksteen. Veel gebouwen in deze stijl zijn te vinden in Denemarken, Finland, Nederland, België, Duitsland, Polen, Litouwen, Letland, Estland, Wit-Rusland, Rusland en Zweden.

De gotische baksteengebouwen in Vlaanderen, Nederland en het noordelijke Duitse Rijn-land vormen meer dan een kwart van deze noordelijke baksteengotiek. Sommige verschillen van de Noord-Duitse baksteengotiek, andere vrijwel niet.

Het eerste gebruik van rode baksteen in Noord-Europa dateert van de 12e eeuw. De oudste van deze gebouwen zijn Romaans. In de 16e eeuw werd de baksteengotiek opgevolgd door de baksteenrenaissance.

Veel bewaarde gebouwen en stadscentra zijn opgenomen in de Werelderfgoedlijst van Unesco. Bijv. de historische binnenstad van Lübeck, maar ook ander Hanzesteden.

Vele dorpskerken met baksteengotische vormgeving in Duitsland en Polen zijn overwegend van veldkeien gebouwd.

Zeer vele Deense dorpskerken hebben een soortgelijke materiaalcombinatie als die in Nederland, het oudste onderdeel, het schip, is Romaans en van steen (in Nederland meestal tufsteen, in Denemarken granietkwaders), de nieuwere, gotische onderdelen zijn van kloostermoppen (Deens:"munkestener").

Vergelijkbare bouwstijlen

De baksteengotiek in Italië wordt Lombardische gotiek genoemd (Pavia). Het betreft hier een andere stijl dan de Noord-Duitse baksteengotiek.

De stijl van gotische baksteengebouwen in Zuid-Frankrijk verschilt van die in het noorden, en wordt gothique toulousain genoemd (toulousaner gotiek).[1]

Zeer verschillend van de baksteengotiek in Nederland, Duitsland en de Oostzeelanden zijn de baksteengebouwen in Engelse Tudorstijl.

Op het Iberisch Schiereiland werd ook gebruikgemaakt van baksteen. Hier is echter sprake van de Mudéjar-kunststijl.

Zie ook

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Externe links/verwijzingen

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bronnen, noten en/of referenties

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Geraadpleegde bron: /nl.wikipedia.org/wiki/Baksteengotiek - 07-05-2022

Pagina bijgewerkt: 7 maart 2023